Program Szkolnego Koła Regionalnego

„Tu Polesia czar cię wabi...”

Edukacja regionalna ma ścisłe powiązania z wychowaniem – w procesie wychowania bierze udział konkretne dziecko, ukształtowane przez dziedzictwo kulturowe, właściwości psychiczne, wpływ środowiska rodzinnego i warunków ekonomicznych.

Edukacja regionalna powinna opierać się na działalności poznawczej ucznia – poprzez wycieczki, wyjścia w teren, od poznawania zmysłowego do dochodzenia do uogólnień i wiedzy teoretycznej. Uczeń w terenie obserwuje, notuje swoje spostrzeżenia, szkicuje je, notuje, a potem opracowuje zebrany materiał w określonej formie. W procesie zdobywania wiedzy uczeń ocenia, wartościuje, utożsamia się , określa swoje miejsce w tworzeniu i poznawaniu dorobku swojego miasta i regionu. Staje się aktywnym i odpowiedzialnym twórcą i odbiorcą dorobku kulturalnego i bogactwa przyrodniczego miasta i regionu.

Edukacja regionalna winna przede wszystkim opierać się na działalności poznawczej ucznia – poprzez poznanie zmysłowe, dochodzenie do uogólnień i wiedzy teoretycznej. Wymaga to wyprowadzenia uczniów z sal szkolnych- przez wycieczki, wyjścia , gdzie uczeń samodzielnie obserwuje, notuje swoje spostrzeżenia, szkicuje, a potem opracowuje zebrany materiał w określonej formie. W procesie zdobywania wiedzy ważne jest to, że uczeń wartościuje, szuka powiązań przyczynowo- skutkowych, ocenia określone wydarzenia, postaci i zjawiska mając na względzie skutki działań ludzkich i swoje obecne i przyszłe działania.

Treści historyczno- przyrodnicze realizowane w programie są pomocne w kształtowaniu operacji myślowych, które mają ścisły związek z  rozwojem ucznia.  

Temat

Podstawowe zagadnienia poznawcze

Postawy i przekonania

Umiejętności
Uczeń potrafi:

 Formy i metody zajęć

Data realizacji

1. Gdzie mieszkamy?
Położenie i nazwa miejscowości.

 Nazwa miejscowości zamieszkania, jej położenie w regionie i w Polsce. Herb miejscowości lub symbol z nią związany.

- Rozbudzanie zainteresowania miejscowością, w której mieszka uczeń,
- Poczucia utożsamiania się ucznia z symbolem – znakiem miejscowości, w której mieszka.

 - Określić typ miejscowości, w której mieszka;
- Wyjaśnić pochodzenie nazwy swojej miejscowości, korzystając z podań i legend;
- Wyjaśnić genezę herbu;
- Określić położenie miejscowości.

- pogadanka, opowiadanie;
- informacje w gazetce szkolnej;
- lekcja biblioteczna;
- zajęcia w internacie (rysowanie herbu).

wrzesień 2004r.

październik 2005r.

listopad 2005r.
2. Krajobraz najbliższej okolicy Elementy krajobrazu: naturalne i wprowadzone przez człowieka. chronione obiekty przyrodnicze i kulturowe w najbliższej okolicy.

- Rozbudzenia zainteresowania ochroną przyrody, obiektami historycznymi i wytworami rąk ludzkich w swojej okolicy.
- Uświadomienie, iż przeobrażając środowisko przyrodnicze powinniśmy dążyć do harmonijnego zespolenia elementów naturalnych i wytworów pracy ludzkiej.

- Wyróżnić elementy krajobrazu naturalnego i wprowadzonego przez człowieka
- Wskazać w terenie chronione obiekty przyrody oraz obiekty kulturowe i historyczne.
- Wykonać szkice, rysunki krajobrazu miejsca zamieszkania, uwzględniając elementy naturalne i wprowadzone przez człowieka

- obserwacja, opis słowny graficzny na zajęciach w terenie;
- wycieczka do Poleskiego Parku Narodowego
- konkurs plastyczny „Włodawa w czterech porach roku”;
- informacje w gazetce szkolnej;
- cykl wycieczek po Włodawie i okolicach:
- zabytki Włodawy
- skansen w Holi
- Jabłeczna
- zakole Bugu
- Romanów
- Jezioro Białe

 wrzesień 2004

listopad 2004
listopad 2005
październik 2004,

listopad 2004,

luty 2005,

maj 2005,
czerwiec 2006
styczeń 2006
czerwiec 2005r.
czerwiec 2006
3. Zabudowa i jej wykorzystanie dawniej i dziś.

Rodzaje zabudowy ze względu na jej wykorzystanie (obiekty mieszkalne, użyteczności publicznej, gospodarcze).

 - Uwrażliwianie na estetykę miejsca zamieszkania, walory historyczne i turystyczne

- Zebrać informacje o domu, w którym mieszka oraz o własnej szkole (rok budowy, rodzaj wykorzystanego materiału, styl) 

 - Zajęcia terenowe z wykorzystaniem ankiety i wywiadu, wycieczki po Włodawie i okolicach.

maj 2005
4. Skąd mamy wodę do picia? 
Wody najbliższej okolicy.		 Wody najbliższej okolicy: wody powierzchniowe (rzeka, jezioro, staw), wody podziemne (źródło). źródła zaopatrzenia mieszkańców miejscowości w wodę pitną. Studnia. Wodociąg.

- Utwierdzenie w przekonaniu, że woda jest niezbędna do życia.
- Wskazanie na potrzebę oszczędzania wody pitnej.

 

- Opisać ciek wodny (kierunek płynięcia, rodzaj koryta, szerokość i głębokość cieku)
- Pokazać na mapie topograficznej wody najbliższej okolicy: rzekę, staw, jezioro.
- Wyjaśnić przyczyny czasowego braku wody w gospodarstwie domowym.

- Obserwacja i opis na zajęciach terenowych, praca z mapą.
- Zwiedzanie oczyszczalni ścieków i punktu uzdatniania wody.
- Lekcje o wodzie na chemii i  przyrodzie.

 wrzesień 2005
5. Roślinność mojej okolicy. Zbiorowiska roślinne: las, park, trawnik, łąka, sad, ogród. Rola człowieka w kształtowaniu szaty roślinnej. Wpływ działalności gospodarczej człowieka na stan roślin. - Przekonanie, że obecnie człowiek jest najważniejszym czynnikiem kształtującym charakter roślinności na danym terenie. - Rozróżnić podstawowe gatunki drzew, krzewów i roślin uprawnych występujących w okolicy własnej miejscowości

- Samodzielna praca z wykorzystaniem ilustracji bądź przewodników turystycznych
- Zajęcia na działce szkolnej.
Wycieczki:  - park w Różance
- Poleski Park Narodowy (flora i fauna)
- Sobiborski Park Narodowy.

 czerwiec 2006
6. Osadnictwo i jego związki ze środowiskiem przyrodniczym Powstanie i przyczyny rozwoju miejscowości. najważniejsze fakty z dziejów naszej miejscowości. Centrum historyczne i najmłodsze części miasta. Nazwy miejscowe związane z elementami środowiska przyrodniczego. związek osadnictwa z położeniem.

- Wzbudzanie zainteresowania przeszłością swojego miasta oraz rozbudzanie szacunku do swej „małej ojczyzny”.
- Kształtowanie emocjonalnego związku z miejscowością rodzinną.
- Uwypuklenie znaczenia zależności osiedlania się człowieka od różnych warunków naturalnych.
- Uświadomienie, że wygląd budynków i otocznia jest świadectwem przeszłości historycznej oraz odpowiedzialności i troski współczesnych mieszkańców.

- Wyjaśnić pochodzenia nazwy miejscowości, dzielnicy.
- Podać przykłady wpływu czynników przyrodniczych na  osadnictwo w swojej miejscowości.
- Przedstawić w graficznej formie związki wybranych elementów środowiska przyrodniczego z formami osadnictwa.

- Praca z tekstem źródłowym, pogadanka, indywidualna praca pod kierunkiem nauczyciela, obserwacja bezpośrednia na zajęciach terenowych.
- Informacje w gazetce szkolnej
- Wyjścia do muzeum, lekcje biblioteczne, album Włodawa w obiektywie, prace plastyczne, udział w „Festiwalu Trzech Kultur”.

 grudzień 2005
7. Tradycje w rodzinie i miejscowości rodzinnej. Obyczaje i zwyczaje miejscowe. Tradycja żywa i muzealna. Strój regionalny. Formy wytworów kulturowych.

- Uświadomienie, że istnienie tradycji wzmacnia więź lokalnej społeczności, a otwartość na odmienne tradycje i kulturę nie przeszkadza w zachowaniu własnej tradycji.
- Utwierdzenie w przekonaniu, że gromadzenie i przechowywanie wytworów kulturowych świadczy o ciągłości tradycji i potrzebie jej zachowania.
- Przeświadczenie, że rozwój cywilizacji nie zawsze musi prowadzić do zaniku lokalnych zwyczajów i tradycji.

- Zebrać informacje o miejscowych obyczajach, lokalnej tradycji, korzystając z różnych źródeł.
- Zaprezentować zespołowo przed uczniami szkoły lub rodzicami scenkę przedstawiającą miejscowy obyczaj.
- Przeprowadzić wywiad ze starszymi osobami nt. sposobów i miejsc spędzania wolnego czasu.

- Wywiad, ankieta, inscenizacja (scenka rodzajowa), wycieczka do muzeum, palmy i kartki świąteczne, wigilia w szkole,
-  Lekcje:
j. polskiego, historii, plastyki

 grudzień 2005


kwiecień 2006
8. Ludzie i ich praca w miejscu zamieszkania Podział zawodów na grupy związane z przemysłem, usługami, rolnictwem. Zależność występujących w miejscowości zawodów od lokalnego środowiska i zapotrzebowania. Główne miejsca pracy w miejscowości i okolicach. Zawód wyuczony, zawód wykonywany, wykształcenie.

- Uświadomienie, że praca jest konieczna do zaspakajania potrzeb rodziny.
- Uświadomienie, że wymagania rynku pracy zmuszają do zdobycia wykształcenia.
- Uświadomienie, że zróżnicowanie zawodowe jest wynikiem podziału pracy.

- Przeprowadzić wywiad, ankietę w rodzinie lub wśród znajomych celem zebrania informacji o miejscach pracy i wykonywanych zawodach.
- Przyporządkować zawody do wyróżnionych grup.
- sformułować wnioski dotyczące relacji między zawodem wykonywanym i miejscem pracy korzystając z zebranych informacji.

- Ankieta, wywiad, pogadanka.
- Spotkania z przedstawicielami ginących zawodów.
- Udział w „Festiwalu Trzech Kultur”
- Lekcje muzealne.
- Informacje w gazetce szkolnej.

 listopad 2005

kwiecień 2006
9. Instytucje użyteczności publiczne we własnej gminie Siedziba władz lokalnych. samorząd lokalny. Szkoły, kościoły, obiekty służby zdrowia, poczta, straż pożarna, posterunek policji, bank, itp. - Uświadomienie, że prawidłowe funkcjonowanie instytucji publicznych ułatwia życie lokalnej społeczności.

- Wymienić instytucje użyteczności publicznej występujące w gminie, określić rodzaj ich działania, zlokalizować je na planie miejscowości.
- Zaprojektować brakujące instytucje i uzasadnić potrzebę ich funkcjonowania.

- Pogadanka, praca z planem miejscowości lub mapą topograficzną.
- Wycieczki
- Lekcje WOS
- Godzina wychowawcza.

 maj 2004

maj 2005
10. Związki i zależności pomiędzy własną miejscowością a miejscowościami sąsiadującymi. Nazwy sąsiednich miejscowości. Rodzaje połączeń komunikacyjnych między nimi. Granice lokalne, administracyjne, regionalne. Związki rodzinne. Związki gospodarcze i handlowe.

- Kształtowanie emocjonalnych związków z własnym regionem.
- Uświadomienie faktu, że granice nie tylko dzielą, ale i łączą.
- Uświadomienie, że działalność człowieka  w środowisku geograficznym wytwarza szereg powiązań.

- Zebrać informacje o powiązaniach komunikacyjnych korzystając z rozkładów jazdy lub wywiadów z bliskim.
- Wskazać przyczyny przemieszczania się ludzi między miejscowościami (dojazdy do pracy, do instytucji użyteczności publicznej, placówek oświatowych, kulturalnych).
- Zebrać informacje o pochodzeniu surowców do istniejących w miejscowości zakładów rzemieślniczych lub przemysłowych.

- Poganka wywiad, praca z mapą
- spotkanie z ciekawymi ludźmi

 kwiecień  2005
luty 2006
11. Ścieki i odpady w najbliższym środowisku Ścieki i odpady w gospodarstwie domowym. Źródła zanieczyszczenia wód i gleby oraz powietrza. Wysypisko śmieci, składowisko odpadów, szambo, kanalizacja

- Wskazanie na konieczność ochrony środowiska i zdrowia mieszkańców.
Uświadomienie potrzeby segregacji odpadów.

 - Ocenić w przybliżeniu ilość „wyprodukowanych” w domu odpadów i ścieków. - Pogadanka , wywiad z rodzicami, wycieczka

październik 2005

12. Miejsca wypoczynku rekreacji w najbliższej okolicy Rekreacja, wypoczynek. Sposoby spędzania wolnego czasu. Tereny zielone. Obiekty kulturalne, sportowe. Funkcje rekreacyjne wód najbliższej okolicy.

- Kształtowanie potrzeby aktywnego wypoczynku.
- Docenianie wartości krajobrazowych i estetycznych własnej okolicy.

- Pokazać na planie miejscowości lub mapie topograficznej miejsca służące rekreacji i wypoczynkowi.
- Zebrać informacje o najciekawszym obiekcie krajobrazowym okolicy.
- Przedstawić w formie graficznej wybrane walory rekreacyjne rodzinnej miejscowości.
- zaplanować jednodniową wycieczkę krajobrazową po najbliższej okolicy dla swoich rówieśników.

- Pogadanka, praca z mapą topograficzną lub turystyczną pod kierunkiem nauczyciela
- Biwak
- Porządkowanie terenów rekreacyjnych

marzec 2006
kwiecień 2005
maj 2005
listopad 2005
13. Moja miejscowość w przyszłości   - Wzbudzić emocjonalne zaangażowanie w problematykę rodzinnej miejscowości.

- Przedstawić propozycje działań polepszających warunki życia mieszkańców.
- Przedstawić w formie graficznej lub słownej wizję własnej  miejscowości w przyszłości.

 - Pogadanka, samodzielna praca ucznia „Włodawa za sto lat” luty 2006